Εισαγωγή
Το βιβλίο “The Book of Pleasure” περιγράφει το μαγικό σύστημα του Σπέαρ και τις φιλοσοφικές του βάσεις. Σε αυτό εισάγει κάποιο απόλυτο με την ονομασία «Κία» (ανάλογο με το «Τάο», το καβαλιστικό «Ανεκδήλωτο», ή το «Πλήρωμα» του Γιούνγκ) από το οποίο πηγάζει ολόκληρη η δημιουργία, διαμέσου μιας διαδικασίας διάθλασης μέσα από την αρχή της δυαδικότητας: αντιλαμβανόμαστε για παράδειγμα, το μαύρο και το άσπρο διότι εκδηλώνονται ως ένα πολωμένο ζεύγος. Μέσα στο Κία υπάρχουν μόνο δυνητικά, όντας χωρίς διάκριση και έτσι ανεκδήλωτα. Είναι ξεκάθαρο από άλλα κείμενα του ότι ο Σπέαρ ήταν εξοικειωμένος με την πραγματεία του Μποέμε «Περί Υπεραισθησιακής Ζωής», όπου ο μαθητής ρωτάει τον δάσκαλο πώς μπορεί να γνωρίσει αυτή την υπεραισθησιακή ζωή και του απαντά «όταν θα μπορείς να ρίξεις τον εαυτό σου μέσα σε ΕΚΕΙΝΟ, που στο οποίο κανένα πλάσμα δεν διαμένει, έστω και αν πρόκειται για μια μόνο στιγμή...»
Ως άνθρωποι είμαστε παγιδευμένοι μέσα σε δυαδικότητες, διαιρεμένοι απέναντι στους εαυτούς μας και συνεχώς αναζητούμε την ολοκλήρωση ζώντας μέσα στην επιθυμία, με το σύμπαν μας να είναι κατακερματισμένο απ' τις πεποιθήσεις μας. Ο Σπέαρ πρεσβεύει μια επιστροφή στο Κία και το τέλος όλων των πεποιθήσεων, αρνούμενος όλες τις δυαδικότητες μέσω του «Ούτε-Ούτε» του: σκεφτείτε μια εκδήλωση, π.χ. «άσπρο»· η απουσία του άσπρου υποδηλώνει το μαύρο· ούτε το άσπρο ούτε το μαύρο τι υποδηλώνει; Ας πούμε το γκρίζο· ούτε μαύρο, ούτε άσπρο ή γκρίζο τι υποδηλώνει; Και ούτω καθεξής μέχρι να εξαντληθεί η φαντασία μας και η συνείδηση να παραπατά στο χείλος του κενού, όπως στον Βουδιστικό διαλογισμό «όχι αυτό, όχι εκείνο». Έτσι φτάνουμε στη επίγνωση του Κία και της Ελευθερίας.
Για να εξασκήσει κάποιος την μαγεία του Σπέαρ θα πρέπει να ξεμπλέξει μια συνειδητή επιθυμία από το προσωπικό του δίχτυ συνειδητών και ημί-συνειδητών πεποιθήσεων, αποστάζοντας την ουσία εκείνης της επιθυμίας σε μια απλή σφραγίδα χωρίς συνειδητούς συσχετισμούς, μετά μεταφέροντας εκείνη την σφραγίδα προς τα πίσω μέσα στο Κία, εξαντλώντας τον εαυτό του και καταρρέοντας σε αυτό που περιγράφει ως «Στάση του Θανάτου», μια ελεύθερη πτώση χωρίς καμιά άλλη συνείδηση εκτός από την επίγνωση της σφραγίδας, μέχρι και αυτή επίσης να ξεθωριάσει. Για μέγιστη αποτελεσματικότητα αυτό θα πρέπει να γίνει κατά την διάρκεια μιας περιόδου απόγνωσης ή απογοήτευσης, όταν κάποια άλλη επιθυμία έχει εξοβελιστεί και υπάρχει μια δεξαμενή ανεκπλήρωτης λίμπιντο (την αποκαλεί «απελευθερωμένη πεποίθηση») που θα τροφοδοτήσει την εργασία.
Μια τέτοια απλή περιγραφή της μαγείας του την αδικεί. Το καλύτερο είναι να διαβαστούν τα πρωτότυπα έργα του μαζί με τους σχολιασμούς που παρουσιάζονται στο τέλος αυτού του δοκιμίου*. Αυτό το δοκίμιο, αντί να επαναλάμβάνει ήδη υπάρχον υλικό, προτείνει κάποιες περαιτέρω ιδέες προς διερεύνηση.
Η γέννηση μιας Εποχής
Το 1904 ο Ώστιν Σπέαρ έγραψε (ή μάλλον «δημιούργησε») το πρώτο του βιβλίο, το οποίο εκδόθηκε το 1905 ως “Earth: Inferno”. «Δημιουργήθηκε» διότι αυτό το βιβλίο περιέχει περισσότερες εικόνες παρά λέξεις και οι μισές από αυτές είναι παραθέσεις από άλλες πηγές. Το αποτέλεσμα είναι αρκετά ακατανόητο, ακόμη και σε ανασκόπηση.
Στον απόηχο της παρακμής του “fin de siècle” (τέλος του αιώνα), μήπως αυτή η ακατανοησία ήταν απλώς μια εσκεμμένη προσπάθεια από ένα μοδάτο νεαρό καλλιτέχνη να δημιουργήσει ένα πέπλο μυστηρίου και ελκυστικότητας; Διαβάζοντας το “Earth: Inferno”, μου δίνεται η εντύπωση κάποιου που πέρασε μέσα από την απόγνωση για να ρίξει μια γρήγορη ματιά σε κάποια μυστικιστική αλήθεια και που τώρα αγωνίζεται να απεικονίσει εκείνη την συνειδητοποίηση. Φαίνεται σαν μια αποκάλυψη που αποτυγχάνει να μεταδώσει (σε μένα) την ουσία αυτού που έχει βιώσει ο καλλιτέχνης. Το γεγονός ότι εννιά χρόνια αργότερα προσπαθεί ακόμη με ζήλο να εξηγήσει την ανακάλυψη του και μάλιστα με ελαφρώς μεγαλύτερη επιτυχία, στο βιβλίο του “The Book of Pleasure”, πράγματι επιβεβαιώνει μια γνήσια επιθυμία να διδάξει παρά να μπερδέψει.
Σε εκείνη την περίπτωση, τι προσπαθεί άραγε να μεταδώσει ο Σπέαρ; Τίποτα λιγότερο από μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής και μαγείας· αλλά μια τόσο απλή και όμως τόσο δύσκολη να κατανοηθεί που είναι καλύτερα να προσεγγιστεί μέσω σύγκρισης και αντιπαραβολής με άλλα πιο γνωστά συστήματα. Ξεκινώ με κάποιες συγκρίσεις.
Ο Κρόουλυ και ο Σπέαρ
Οι αρχικές λέξεις του “Earth: Inferno” είναι μια λεζάντα (χρονολογίας 1904), που τελειώνει με μια προφητεία: «Χαίρε! Η συμβατικότητα της εποχής φτάνει στα όρια της και μαζί της επέρχεται η ανάσταση της Αρχέγονης Γυναίκας», έτσι ο Σπέαρ ανακοινώνει κάποιου είδους κομβικό σημείο στην ιστορία. Την ίδια εκείνη χρονιά ο Άλιστερ Κρόουλυ έλαβε το “The Book of the Law” το οποίο ανακοίνωνε την γέννηση μιας νέας εποχής. Ενδιαφέρον είναι το ότι ένα στοιχείο αυτής της αποκάλυψης είναι η εξύμνηση της «κόκκινης γυναίκας» (ένα απελευθερωμένο θηλυκό αρχέτυπο που θυμίζει την «αρχέγονη γυναίκα» του Σπέαρ). Αυτό το στοιχείο είναι ακόμη πιο εμφανές στο έργο της Ντιόν Φόρτσουν. Το 1904 και αυτή επίσης έγραφε το πρώτο της βιβλίο. Ως νεαρό κορίτσι έβρισκε έμπνευση για την ποίηση της στην ακτή κοντά στο Γουέστον Σούπερ Μάρε, μια έμπνευση που αργότερα άνθισε στο βιβλίο «Η Ιέρεια της Θάλασσας», που διαδραματίζεται στο μέρος εκείνο και καταπιάνεται με ένα μαγικό εγχείρημα για την απελευθέρωση της κοινωνίας από το Βικτοριανό ζουρλομανδύα και να ανακοινώσει ένα νέο θηλυκό αρχέτυπο, την ιερατική γυναίκα δύναμης.
Αυτές οι συμπτώσεις υποδηλώνουν ότι ο Σπέαρ ίσως να «συντονίστηκε» με αυτό που κάποιος θα αποκαλούσε, ανάλογα με τις προσωπικές του πεποιθήσεις, ως ένα ζύμωμα ιδεών, ένα νέο ρεύμα σκέψης, το πνεύμα των καιρών, ή την γέννηση μιας νέας εποχής. Υπάρχουν και άλλα στοιχεία αυτού του κύματος επαναστατικής σκέψης γύρω στο 1904: αυτή ήταν η χρονιά που ο Γιούνγκ άρχισε να ελκύεται από τον Φρόυντ και την έννοια του ιδίου περί «ασυνειδήτου». Ήταν η χρονιά ενός άλλου εξερευνητή του ασυνειδήτου, του Σαλβαντόρ Νταλί. Ήταν η περίοδος που ο Στάινερ απογοητεύτηκε από την Θεοσοφία, γεγονός που τον οδήγησε στη γέννηση της «Ανθρωποσοφίας». Άλλα έργα που ολοκληρώθηκαν το 1904 για να εκδοθούν το 1905 συμπεριλαμβάνουν την Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν και την διατριβή του σχετικά με το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, με το οποίο κέρδισε το βραβείο Νόμπελ το 1921 και που παρείχε την πρώτη δυνατή απόδειξη προς υποστήριξη της προσφάτως διαμορφωμένης κβαντικής θεωρίας.
Γενικά το 1904 ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά και αυτό τέθηκε πιο ξεκάθαρα από τον Κρόουλυ όταν την προκήρυξε ως χρονιά γέννησης μιας νέας εποχής. Έτσι ας ξεκινήσουμε συγκρίνοντας τις αποκαλύψεις του Σπέαρ με αυτές του Κρόουλυ.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένας εμφανής συσχετισμός μεταξύ του Βιβλίου του Νόμου του Κρόουλυ και του “Earth: Inferno” του Σπέαρ. Το ένα έργο ενός συγγραφέα και το άλλο ενός καλλιτέχνη. Το πλησιέστερο πράγμα στο «Βιβλίο του Νόμου» που έγραψε ο Σπέαρ είναι το πρώτο μέρος του βιβλίου “The Focus of Life”. Αποτελείται από τρία κεφάλαια με αφορισμούς, υπαγορευμένα από τρεις διαφορετικές οντότητες (Κία, Ζώς και Ίκκα) οι οποίες πρωτοεμφανίζονται στο “Earth: Inferno” και έτσι απαιτείται μια σύγκριση με το Βιβλίο του Νόμου το οποίο επίσης αποτελείται από τρία κεφάλαια υπαγορευμένα από τρεις οντότητες. Εφόσον οι τρεις τελευταίες λέξεις του Κία είναι «Εγώ – το άπειρο διάστημα» επιβάλλεται να ταυτίσουμε άμεσα το Κία με την Νουίτ και να προσπαθήσουμε να δούμε παραλληλισμούς μεταξύ των δύο κειμένων.
Οι μόνοι εμφανείς παραλληλισμοί βρίσκονται στο δεύτερο κεφάλαιο του Σπέαρ το οποίο περιέχει ορισμένες αρκετά Θελημικές δηλώσεις, όπως:
«Οι ισχυροί είναι ενάρετοι διότι τα ήθη τους είναι αυθαίρετα.»
«Κρίνε χωρίς έλεος, όλη αυτή η αδυναμία είναι η αυτό-κατάχρηση σου»
«Υπάρχει μονάχα μια αμαρτία – η δυστυχία»
«...να είσαι αυτό που θέλεις» (μια ενδιαφέρουσα σύγκριση με το «κάνε ότι θέλεις»)
«Μην φοβάσαι τίποτα – στόχευσε στα ύψιστα» ... και ούτω καθεξής.
Το βιβλίο “The Focus of Life” όμως, γράφτηκε αφότου ο Σπέαρ ήρθε σε επαφή με τον Κρόουλυ, έτσι αυτές οι ομοιότητες μπορεί κάλλιστα να οφείλονται στο ότι ο Σπέαρ γνώριζε το «Βιβλίο του Νόμου»· αλλά να θυμάστε ότι είχε απορρίψει τον Κρόουλυ, έτσι η όποια επιρροή δεν θα ήταν μια δουλοπρεπής μίμηση, αλλά μάλλον ιδέες που επιλέχθηκαν διότι ήταν σε συμφωνία με το δικό του όραμα. Το συμπέρασμα που προτείνω, είναι ότι ένας τρόπος για να δούμε την μαγεία του Σπέαρ, είναι ως μια προσωπική του ερμηνεία για ένα νέο ρεύμα που εισήλθε στο συλλογικό μυαλό γύρω στο 1904. Έβλεπε μια όψη του όλου. Ο Κρόουλυ, ο Αϊνστάιν, ο Γιούνγκ, η Φόρτσουν και πιθανώς πολλοί άλλοι έλαβαν άλλες του όψεις. Ο καθένας τους προσπάθησε να εξηγήσει αυτό που έβλεπε: ορισμένοι όπως ο Κρόουλυ παρείχαν αρκετά πλήρεις αναφορές, άλλοι όπως ο Αϊνστάιν έδωσαν πολύ λεπτομερείς αναφορές μικρότερων τμημάτων του όλου. Ο Σπέαρ προσπαθούσε να δώσει μια πλήρη αναφορά, μια ολόκληρη φιλοσοφία της ύπαρξης, αλλά δεν την μετέδωσε πολύ καθαρά. Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα το έργο του αν επιτρέψουμε στις ιδέες άλλων ανθρώπων να το φωτίσουν.
Η πρώτη διαφορά μεταξύ του Κρόουλυ και του Σπέαρ που μου κάνει εντύπωση είναι ότι τα κείμενα του Σπέαρ παρέχουν μια απλή, συγκροτημένη θεωρία, ενώ ο Κρόουλυ παρέχει λεπτομερείς τεχνικές γνώσεις. Είναι πιθανόν να διαβάσεις τον Σπέαρ και να πεις «ναι, αλλά τι πρέπει να ΚΑΝΩ;» Υπάρχουν ελάχιστες πρακτικές οδηγίες. Ο Κρόουλυ, από την άλλη, μας παρέχει μια τεράστια συλλογή τελετών και άλλων ασκήσεων, περισσότερα απ' ότι θα μπορούσε κάποιο άτομο να μάθει σε όλη του τη ζωή, αλλά υπάρχουν φορές που είναι αρκετά δύσκολο για κάποιον να βρει μια συνεκτική θεωρία πίσω από όλες αυτές τις ασκήσεις (πέρασε μέσα από την φάση της Χρυσής Αυγής, την Βουδιστική του φάση, την Θελημική του φάση και ούτω καθεξής). Μέσω αναλογίας θα μπορούσες να συγκρίνεις τα γραφόμενα του Σπέαρ με αυτών του Αϊνστάιν (μπορεί να είναι δύσκολη η κατανόηση τους, αλλά πίσω τους υπάρχει ένα πολύ απλό μοντέλο πραγματικότητας). Για να αποκτηθεί πολλή ενέργεια, σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, το μόνο αναγκαίο είναι η διάσπαση του ατόμου. Το μόνο που χρειάζεται για να αποκτηθεί μια επιθυμία λέει ο Σπέαρ, είναι αυτή να αποσυρθεί στο ασυνείδητο, οργανικό επίπεδο και συνειδητά να ξεχαστεί. Αλλά στην πράξη, η απλή διάσπαση του ατόμου απαιτεί μια τεράστια επένδυση σε τεχνολογία. Παρομοίως, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις απλές οδηγίες του Σπέαρ, εκτός και αν έχουν κάνει προηγουμένως αρκετή αυτοβελτίωση μέσω για παράδειγμα των μαγικών τεχνικών του Κρόουλυ (μπορεί να υπάρχουν μερικοί με έμφυτη την μαγική συναίσθηση, αλλά οι περισσότεροι από εμάς ακόμη πελαγοδρομούμε σε μια θάλασσα πεποιθήσεων και επιθυμιών). Έτσι μια προσέγγιση για τον Σπέαρ, είναι να χρησιμοποιήσει κάποιος την κοσμοθέαση του με σκοπό να καθαρίσει το μυαλό του από την πληθώρα των θεών και ταυτόχρονα να εξασκεί Θελημικές τεχνικές για να ενδυναμωθεί αρκετά για τις μαγικές μεθόδους του Σπέαρ.
Μ’ αρέσει η αντίθεση μεταξύ του «κάνε ότι θέλεις» του Κρόουλυ και του «να είσαι ότι θέλεις» του Σπέαρ, διότι απεικονίζει τη διαίσθηση μου ότι ο Κρόουλυ και ο Σπέαρ αντιπροσωπεύουν, κατά κάποιον τρόπο, το γιανγκ και το γιν του νέου αιώνα. Αν και ο Κρόουλυ αναγνωρίζει ότι η ύπαρξη είναι ατόφια χαρά, η μαγεία του αντικατοπτρίζει την θέληση για δύναμη, ενώ αυτή του Σπέαρ αντικατοπτρίζει την θέληση για ηδονή. Υπάρχει αρκετός ταοϊσμός στα γραπτά του Σπέαρ. Παραδόξως όμως, αν και οι θηλυκές φιγούρες αφθονούν στην τέχνη του, «το θηλυκό» παίζει ελάχιστο ρόλο στα φαινομενικώς μισογυνιστικά γραπτά του. Είναι το πνεύμα των ιδεών του που είναι τόσο γιν, λες και το Θηλυκό λειτουργούσε στο ασυνείδητο του Σπέαρ, ενώ το Αρσενικό καθοδηγούσε το ασυνείδητο του Κρόουλυ.
Ένα παράδειγμα της φύσης του «γιν» στο σύστημα του Σπέαρ είναι η έμφαση του στην σημασία του να ξεχνά. Στο σύστημα του έχεις μια επιθυμία, επινοείς μια φαινομενικά χωρίς νόημα σφραγίδα η οποία εμπεριέχει εκείνη την επιθυμία, εξαντλείς τον εαυτό σου σε μια φρενίτιδα δραστηριότητας μέχρι που το μόνο αντικείμενο που παραμένει στην συνείδηση είναι η σφραγίδα, την κρατάς μέχρι να φορτιστεί με «ελεύθερη πεποίθηση» και μετά πρέπει να κάνεις ότι μπορείς για να ξεχάσεις την αρχική επιθυμία, διότι το να επιθυμείς συνειδητά θα εμποδίσει την πραγμάτωση της σφραγίδας. Αυτό είναι το δύσκολο μέρος. Είναι επίσης μάλλον αινιγματικό διότι συναντάμε ένα μεγάλο ρήγμα εδώ στην μαγική θεωρία: εκείνα τα συστήματα που δίνουν έμφαση στην «μη-επιθυμία» (π.χ. Σπέαρ, ταοϊσμός, ζεν) και εκείνα που συνιστούν σε κάποιον να γεμίσει με επιθυμία, όπως στις οδηγίες του Κρόουλυ για αφοσίωση σε μια θεότητα, ή όπως στα συστήματα «αυτοβοήθειας» που απαιτούν μια συνεχή επιβεβαίωση των στόχων κάποιου (θυμάμαι όταν έβλεπα μια Αμερικανίδα κυρία να κάνει Σουηδική γυμναστική καθώς έψαλλε «ΠΡΕΠΕΙ, ΠΡΕΠΕΙ, ΠΡΕΠΕΙ να αυξήσω το ΣΤΗΘΟΣ μου»). Και τα δύο αυτά άκρα περιέχουν αλήθειες, άρα πώς μπορούν να συμφωνήσουν; Δεν είναι αρκετό απλώς το να μοιραστεί το εγχείρημα στα δύο και να πούμε ότι κάποιος χρειάζεται να εξάψει τον εαυτό του με επιθυμία πρώτα και μετά να το ξεχάσει. Στις παραδοσιακές επικλήσεις του Αγίου Φύλακα Άγγελου κάποιος συνεχίζει να εξάπτεται με επιθυμία μέχρι να επέλθει η επιτυχία.
Το μέσα και το έξω
Μια πιθανή εξήγηση, είναι ότι ο διαχωρισμός ίσως να αντανακλά την διαφορά μεταξύ εσωστρέφειας και εξωστρέφειας. Ο εξωστρεφής είναι θετικός απέναντι στον έξω κόσμο και αρνητικός στον εσωτερικό κόσμο. Όταν ο εξωστρεφής επιχειρεί «εσωτερική» εργασία, έρχεται αντιμέτωπος με ένα τρελό μέρος, όπως η Αλίκη Μες τον Καθρέπτη. Θα πρέπει μεταφορικά να περπατήσεις προς τα πίσω για να προχωρήσεις μπροστά. Ο εσωστρεφής στον εσώτερο του κόσμο είναι σαν στο σπίτι του, αλλά είναι πιο πιθανόν να βρίσκεται σε αμηχανία στον έξω κόσμο: εδώ ο εσωστρεφής διαπιστώνει ότι συχνά πρέπει να πάει πίσω για να κινηθεί προς τα εμπρός. Ο εσωστρεφής νιώθει την επιθυμία ως μια τόσο έντονη, απτή δύναμη (ίσως πιο απτή από το ίδιο το αντικείμενο της επιθυμίας) που στην ουσία τον μπλοκάρει και τον καθιστά ανίκανο. Έτσι ο εσωστρεφής αναγκάζεται πολύ πιο συχνά να εφαρμόζει παράδοξες μεθόδους στον έξω κόσμο. Αυτό συμβαδίζει με την ιδέα του Έισενκ για τον εξωστρεφή, ως κάποιος δηλαδή που χρειάζεται περισσότερα ερεθίσματα για να είναι αποτελεσματικός, ενώ ο εσωστρεφής χρειάζεται να αποφεύγει τα υπερβολικά ερεθίσματα. Εάν κάποιος εξωστρεφής θέλει να δει τον δίσκο του στα τσάρτς θα πρέπει να τον παίζει παντού και συνέχεια, αλλά αν ο εσωστρεφής θέλει να κάνει το ίδιο, καλά θα έκανε να προσπαθήσει ο δίσκος του να απαγορευτεί! Αν ο εξωστρεφής θέλει να γίνει επιτυχημένος θα πρέπει να κρεμάσει πόστερς που να γράφουν «Είμαι ο καλύτερος» και συνεχώς να επιβεβαιώνει την επιθυμία του, ενώ ο εσωστρεφής θα τα πήγαινε καλύτερα αν εμφυσούσε την επιθυμία του σε μια σφραγίδα και μετά να προσπαθούσε σκληρά για να αποτύχει και τελικά να γίνει μια 'αντεργκράουντ' φιγούρα λατρείας. Έτσι φαίνεται ότι η μαγεία του ταοϊσμού και του Σπέαρ είναι μαγεία για εσωστρεφείς, ενώ τα εξωτερικά και επικλητικά πράγματα είναι πιο καλά για τον εξωστρεφή.
Αυτή φυσικά, είναι μια πρόχειρη υπεραπλούστευση: κανείς δεν είναι απόλυτα εξωστρεφής ή εσωστρεφής. Είμαστε ένα μείγμα και έτσι χρειάζεται να αναμειγνύουμε τις μαγείες μας. Παρόλα αυτά υποδηλώνει μια χρήσιμη προσέγγιση για πειραματισμό και μια πιθανή απάντηση στο πρόβλημα του ότι η μαγεία πολύ συχνά αποτυγχάνει όταν ο χειριστής είναι πολύ μπλεγμένος προσωπικά: εάν επιθυμείς να εξασκήσεις μαγεία σε μια περίπτωση που είναι αρκετά «εξωστρεφής» και «ξεχωριστή» (όπως το να θεραπεύσεις κάποιο άγνωστο άτομο που βρίσκεται μακριά), τότε καλά θα κάνεις να «εξάψεις τον εαυτό σου με προσευχή». Αντιθέτως, αν το ζήτημα είναι τέτοιο που σε εμπλέκει πολύ προσωπικά, τότε θα ήταν καλύτερα να ακολουθήσεις την προσέγγιση του Σπέαρ. Ή ίσως ο εσωστρεφής θα χρησιμοποιούσε την μαγεία του Σπέαρ για να χειριστεί τον έξω κόσμο και την μαγεία του Κρόουλυ για να δουλέψει εσωτερικά, ενώ ο εξωστρεφής χρειάζεται την μαγεία του Κρόουλυ για το έξω και την μαγεία του Σπέαρ για το μέσα; Και στις δύο περιπτώσεις, φυσικά, ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να απαλλαγείς από την σκλαβιά της έννοιας της έσω/εξωστρέφειας και να αρχίσεις να ζεις!
Η Μαγεία και ο Άνθρωπος
Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι η διαφορά μεταξύ της μαγείας και του ανθρώπου. Κάποιος μελετώντας τα βιβλία του Σπέαρ περί μαγείας, θα περίμενε τον συγγραφέα να είναι κάποιου είδους ασκητής δάσκαλος του Ζεν : «ως πιο πολύτιμο θεωρώ την απλότητα». Υποστηρίζει την απλότητα, τον ασκητισμό: «Για κρεβάτι μια σκληρή επιφάνεια· ρούχα από τρίχες καμήλας· για δίαιτα ξινόγαλο και ρίζες της γης. Όλες οι ηθικές και η αγάπη για τις γυναίκες θα πρέπει να αγνοηθούν.» Φωνάζει κατά των τελετουργών μάγων, την επιδειξιμανία και τα συμπράγκαλα τους, αλλά αργότερα στη ζωή του ζωγράφισε ένα αντικείμενο για το βωμό της Στοάς Νουίτ-Ίσιδας του Γκράντ και ήταν έτοιμος να εργαστεί για τον Τζέραλντ Γκάρντνερ όπως περιγράφεται στο βιβλίο του Γκράντ “Images and Oracles of Austin Osman Spare”.
Μια απάντηση είναι ότι πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που γράφτηκαν τα βιβλία του και ο άνθρωπος είχε αλλάξει. Μια άλλη είναι ίσως ότι ο Σπέαρ ήταν απλώς το μέσο για τις μαγικές του ιδέες: κάποιος στον οποίο είχαν αποκαλυφτεί, αλλά που ποτέ δεν πέτυχε την πλήρη συνειδητοποίηση τους. Ίσως και αυτός να είχε δυσκολία στο να εφαρμόσει στην πράξη αυτά που κήρυττε, όντας κάποιος μπροστά από την εποχή του; Το τελευταίο του κεφάλαιο στο βιβλίο “The Book of Pleasure” περιέχει αυτά τα λόγια: «Είμαι απρόσβλητος μέσα στην αγνότητα (της Αυτοαγάπης) – αλλά δεν τολμώ να απαιτήσω τις υπηρεσίες της! Βρίσκομαι σε μια αιώνια αναζήτηση συνειδητοποίησης... Ένας ισχυρογνώμονας, φοβάμαι να υπερασπιστώ ένα επιχείρημα, ή να εκθέσω τον εαυτό μου με το να πιστεύω τις ίδιες μου τις διδασκαλίες ως τέτοιες...» και ούτω καθεξής.
Ο Ώστιν Σπέαρ που περιγράφεται από τον Κένεθ Γκράντ στο βιβλίο του “Images and Oracles”, μοιάζει πολύ περισσότερο σαν ένας σαμάνος κάποιας φυλής, παρά σαν δάσκαλος του Ζεν. Κάποιοι άνθρωποι έχουν διερωτηθεί «ποιος είναι ο αληθινός Σπέαρ»; Ο Γκράντ πράγματι γνώριζε τον Σπέαρ στα τελευταία του χρόνια, έτσι είναι λογικό να υποθέσουμε ότι ο Σπέαρ ήταν όπως τον περιγράφει εκείνο τον καιρό και ακούμε για τον Σπέαρ ότι συνεργαζόταν με τελετουργούς μάγους, χρησιμοποιώντας διεργασίες όπως η «πήλινη παρθένα» για σεξουαλική μαγεία και να μουρμουρίζει ξόρκια ως μέρος αυτής της διαδικασίας, στοιχεία που δεν έχουν κανένα ρόλο στο σύστημα που περιγράφεται στο βιβλίο “The Book of Pleasure”.
Θα συμπεράνουμε έτσι ότι ήταν ένας αλλαγμένος άνθρωπος; Ότι είχε εκφυλιστεί (ή ακόμη εξελίχτηκε;) από το αγνό σύστημα που περιέγραψε, σε κάποια μορφή σαμανιστικής μαγείας; Προσωπικά προτιμώ να αποδεχτώ την γενική εικόνα του Γκράντ γι’ αυτόν, ως ένας σαμάνος δάσκαλος και να πιστέψω ότι μέσω των έμφυτων του ικανοτήτων συνέλαβε ένα πρόωρο όραμα ενός νέου συστήματος μαγείας, μια μαγεία για την επερχόμενη εποχή. Αντί να συζητούμε για το ποιός ήταν ο αληθινός Σπέαρ, θα έπρεπε να τον δούμε ως έναν προφήτη, αντί ως έναν τέλειο επαγγελματία του δικού του συστήματος και να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη των τεχνικών γνώσεων εκείνου του συστήματος για εμάς και τις μελλοντικές γενεές. Δεν είναι άλλωστε με αυτό που βασικά καταπιάνεται η νέα σχολή μαγείας που είναι γνωστή ως «χαοτική μαγεία»;
Επίλογος
Εάν το 1904 ήταν πράγματι μια επαναστατική χρονιά, θα ήταν λογικό να διερωτηθούμε αν υπάρχουν κάποια αστρολογικά φαινόμενα που να το υποστηρίζουν. Το πιο εμφανές που μου κάνει εντύπωση είναι η είσοδος του Ουρανού (πλανήτης της αναστάτωσης) στον Αιγόκερω (ζώδιο δομών).
Ο Ουρανός εισήλθε στον Αιγόκερω ακόμη μια φορά, γύρω στο 1820, απο τότε που ανακαλύφθηκε. Αυτή ήταν η χρονιά όπου ο Όερστεντ κατέδειξε την σχέση μεταξύ ηλεκτρισμού και μαγνητισμού, μια αποκάλυψη που έμελλε να έχει σημαντική επίδραση στις συμβατικές ιδέες περί υλικής πραγματικότητας.
Αν και δεν γνωρίζω για κάποια μεγάλη αποκρυφιστική κρίση την περίοδο εκείνη, ο Τζέϊμς Γουέμπ (στο “Flight from Reason”) διάλεξε πράγματι το 1820 για να σηματοδοτήσει το ξεκίνημα αυτού που αποκαλούσε ως «η Εποχή του Παράλογου». Υποψιάζομαι ότι οι καινούργιες ηλεκτρομαγνητικές θεωρίες της εποχής έδωσαν έμπνευση για την «αιθερική» αποκρυφιστική ορολογία του περασμένου αιώνα, όπως και οι θεωρίες του Αϊνστάιν έδωσαν έμπνευση στους αποκρυφιστές αυτού του αιώνα για να μιλούν περί «άλλων διαστάσεων». Αλλά αν η είσοδος του Ουρανού στον Αιγόκερω ήταν λιγότερο σημαντική το 1820, θα μπορούσε να σημαίνει ότι είμαστε μάρτυρες ενός μικρού κύκλου ο οποίος είχε μια υπερβάλλουσα επίδραση το 1904 λόγω της επικείμενης εποχής του Υδροχόου, ή την μετάβαση στον «Αιώνα του Ώρου» του Κρόουλυ;
Τελοσπάντων, τώρα στα τέλη του 1987 βρισκόμαστε στα τέλη της τελικής φάσης ή «δωδέκατου οίκου» του κύκλου αυτού (της εισόδου του Ουρανού στον Αιγόκερο), κάτι που κάνει εύκαιρη μια μεγάλη έκθεση και επανεκτίμηση του έργου του Σπέαρ, πριν ο Ουρανός εισέλθει ξανά στον Αιγόκερω τον επόμενο Φεβρουάριο.
Μήπως η συμβατικότητα της εποχής φθάνει για ακόμη μια φορά στα όρια της; Και θα είναι το 1988 τόσο καρποφόρο όσο ήταν το 1904;
*Αυτό αναφέρεται στα σχόλια που συμπεριλαμβάνονται στο δοκίμιο "Spare Parts", μια πλήρης εισαγωγή στο 'Σπεαρικό' σύστημα μαγείας. Αυτό το δοκίμιο έχει εκδοθεί στο βιβλίο "Uncle Ramsey’s Bumper Book of Magick Spells, and other essays on science and magic."
Από Lionel Snell
Πρωτοδημοσιεύτηκε στο “The Divine Draughtsman”, Beskin Press, 1987